Zavičajni muzej Glavaševa kuća u naselju Vranjevo u opštini Novi Bečej je prvi novobečejski muzej. Za posete je zvanično otvoren 2009. godine u rodnoj kući doktora Vladimira Glavaša. Od tada je sastavni deo kulturne i turističke ponude varoši pored reke Tise i način da se posetiocima dočara način življenja bogatijim građanskim kućama u Vojvodini u 19 veku, odnosno kako je živela gospoda onog vremena.
Glavna, prizemna, u osnovi pravougaona kuća sagrađena početkom 19 veka danas služi kao reprezentativni primer kuće iz vremena bidermajera. Glavaševa kuća je zajedno sa enterijerom, nameštajem i portretima proglašena za kulturno dobro od velikog značaja za Republiku.
– U ovoj kući je 1834. godine rođen veliki narodni dobrotvor doktor Vladimir Glavaš. Ovde je živeo sa majkom i dedom. Završio je prava u Pragu 1862. godine ali je samo kratak period radio kao advokat. Posvetio se ekonomiji, odnosno zemljoradnji i bio je veliki narodni dobrotvor. Nikada se nije ženio i pošto nije imao potomaka on je svu svoju imovinu poklonio pravoslavnoj crkvenoj opštini vranjevačkoj. Umro je 1909. godine, a kuća je više od sto godina bila pod ključem, kaže Janoš Koso domaćin muzeja Glavaševa kuća.
Konačno, krajem 2006. godine započeta je adaptacija i uređenje ovog objekta, a u cilju iskorišćenja postojećeg prostora koji je predstavljao dobru osnovu za osnivanje Zavičajnog muzeja u Novom Bečeju. Izvedeni su radovi na krovu, urađena je sanacija zidova, zamenjeni podovi, postavljena je nova vodovodna i elektro instalacija… Dve godine kasnije započeta je restauracija jedinstvene zidne dekoracije enterijera. Pored radova na glavnoj kući, uređeno je dvorište, a adaptirani su i pomoćni objekati u kojima su postavke starih zanata, zemljoradnje i stočarstva.
Radovi su završeni 2009. godine i u februaru mesecu, na stogodišnjicu od smrti Vladimira Glavaša otvoren je prvi novobečejski muzej. Od tada ova celina simboliše način življenja u Vojvodini u 19 veku, pokazuje kako je gospoda onog vremena živela, čime su raspolagali, odnosno kako je izgledala bogatija građanska kuća.
U prostorijama je nameštaj kakav se koristio krajem 19. i početkom 20. veka, stara peć, dva stara kanabea na kojima se nekada spavalo, masivni zidni plakar, starinsko ogledalo, klavir, a na zidovima portreti Glavaševe porodice.
– Gospoda je u ono vreme imala sluge koje su živele u prostorijama u donjem delu kuće. Sluge su imale poseban ulaz ali su njihove odaje bile direktno vezane sa ostavom i kuhinjom gde i danas stoji starinski šporet i autentični predmeti iz svakodnevnog života.
Osim predmeta direktno vezanih za život porodice Glavaš, običnog sveta i nekih znamenitih stanovnika Vranjeva, u jednoj su sobi izloženi predmeti i dokumenti koji govore o poznatom kompozitoru Josifu Marinkoviću rođenom u Novom Bečeju.
U spomen sobi sa raskošnim nameštajem izloženi su uramljeni požuteli listovi sa Marinkovićevim notama, albumi sa fotografijama i portreti članova porodice Marinković. Tu je i crtež novobečejskog umetnika Milorada Josimovića na kome je prikazan mogući izged kompozitorove rodne kuće, kaže Koso.
Senka Lučić